Sodyum ve Potasyum

SODYUM VE POTASYUM

Bu iki mineral vücutta görev ve özellikleri bakımından birbirine benzerler. Vücutta hücre içi sıvısında potasyum, hücre dışı sıvısında ise sodyum bulunur. Sodyum ve potasyum tuzları suda kolay çözündüğü için vücut sıvılarının dengede tutulmasını sağlarlar. Vücut sıvılarında bu iki mineralin normal yoğunluğunun değişmesi bazı dengesizliklere yol açar.

Fonksiyonları:

- Sodyum; suyun damar içinde tutulmasını ve böylece sıvı kayıplarını önler. Kas uyarılması ve kasılması için gerekli bir mineraldir. Sodyum eksikliğinde vücutta kaslar gerektiği gibi çalışmazlar (Kalp kası dâhil). Hücrelerin zar geçirgenliğinin korunmasında önemli rol oynar. Ayrıca sinir iletilerinin geçişinde önemlidir.

- Potasyum; vücuttaki su dengesini düzenler ve dengede tutulmasını sağlar. Sodyum ile birlikte vücut su dengesini ayarlamanın yanında kan basıncında da görev üstlenir. Hücre içi potasyum protein yapımı ve hücre büyümesi için gerekli olduğu gibi aynı zamanda birçok enzimin çalışması için de gereklidir. Hücre dışı sıvıdaki potasyum, özellikle sinir iletimi ve kalbin kasılması için son derece önemlidir. Bu sebeple kan potasyum seviyesindeki değişiklikler kalp kasının çalışması açısından oldukça önemlidir.

Sodyum ve Potasyum mineralleri eksikliğinde; besinlerde yaygın olarak bulunduklarından normalde eksikliği pek görülmez. Bu iki mineral fazla alındıklarında böbreğin ve çeşitli hormonların kontrolü ile dışarı atılarak vücutta denge sağlanır. Aşırı terleme, çok idrara çıkma, ishal, kusma, bazı böbrek rahatsızlığı gibi durumlar bu minerallerin eksikliğinde veya fazlalığında görülebilir. Potasyum eksikliğinin belirtileri kaslarda kramp oluşması, baş dönmesi, uyuşukluk ve halsizlik, reflekslerde zayıflama, hareket kabiliyetinin azalması, depresyon ve stres sayılabilir.

En Zengin Kaynakları:

Sodyumun besin kaynakları; Tuz, inek sütü, beyaz peynir, yoğurt, Koyu yeşil yapraklı sebzeler, havuç, et, yumurta. Normal durumdaki yetişkinlerin günlük sodyum ihtiyacı 2-3 gr’dır ve günlük 6 gramı (1 tatlı kaşığı kadar) geçmemek gerekmektedir.

Potasyumun besin kaynakları; Muz, ıspanak, marul, maydanoz, kuru baklagiller, ceviz, fındık vb. gıdalarda önemli miktarda potasyum bulunur. Kahve potasyum bakımından oldukça zengindir. Sağlıklı yetişkinlerin günlük potasyum ihtiyacının 2-6 gram arasında olduğu düşünülmektedir.